“`html
Övgü Pınar
İtalya hükümetinin Elon Musk’ın SpaceX şirketiyle 1,5 milyar euro tutarında Starlink projesine imza atma planları, ülkede tartışmalara yol açtı.
Hükümetin farklı kademelerinden gelen çelişkili açıklamalar, kamuoyunda kafa karışıklığı yaratırken, istihbarat şefinin beklenmedik istifası da bu anlaşmayla ilişkilendirilmeye başlandı.
İtalya’nın alçak yörüngedeki Starlink uydu ağı ile ilgili gelişmelere ilgi duyduğu bir süredir gündemdeydi.
Geçtiğimiz sonbaharda, dışişleri ve savunma bakanlıklarından gelen açıklamalar, Akdeniz gibi hassas bölgelerdeki İtalyan yetkilileri için bu sistemin kullanılabileceğini göstermekteydi.
Başbakan Giorgia Meloni’nin geçtiğimiz hafta ABD’ye gidip Donald Trump’la bir araya gelmesi sonrası bu anlaşmanın yakın olduğu düşünüldü.
ABD merkezli haber ajansı Bloomberg, Pazar günü yayınladığı haberde, “Uzun süre duraksayan müzakereler, Meloni’nin Trump’ı ziyaretinin ardında hızlı bir şekilde ilerlemeye başladı” ifadelerini kullandı.
Bloomberg, 5 yıllık ve 1,5 milyar euroluk anlaşmanın önemli aşamalara geldiğini ve Avrupa’daki en büyük projelerden biri olacağını belirtti.
İsmi açıklanmayan kaynaklardan elde edilen bilgilere göre, projenin İtalya’nın istihbarat kurumları ve Savunma Bakanlığı tarafından onaylandığı, ancak henüz resmi imzanın atılmadığı kaydedildi.
Bu projenin, İtalyan ordusu ve diğer resmi kurumlar için şifreli iletişim sağlanmasının yanı sıra, acil durumlar için uydu hizmetlerini de kapsadığı belirtiliyor.
İtalya basınında geniş yer bulan bu haber, ulusal güvenliği etkileyen bir anlaşmanın gizli yürütüldüğü gerekçesiyle muhalefetin tepkisini çekti.
Muhalefet partileri, hükümete şeffaflık çağrısında bulunarak parlamentoyu bilgilendirme isteğinde bulundular.
Başbakan yalanladı, yardımcısı onayladı
Tartışmaların ve tepkilerin artmasının ardından, Başbakanlık Pazartesi günü bir yalanlama daha yayımladı.
Pazartesi günü saat 11.34’te basına gönderilen açıklamada, “İtalyan hükümeti ile SpaceX arasında Starlink uydu iletişim projesi için sözleşmeler imzalanmadığı iddia edilmektedir” denildi.
Ayrıca, bu konunun Trump ile gerçekleştirilen görüşmede ele alınmadığı ve iddiaların “absürt” olduğu belirtildi.
Bununla birlikte, resmi açıklamada SpaceX ile bazı görüşmelerin yapıldığı onaylandı fakat bunların “devletin iletişim ihtiyaçlarına yönelik normal görüşmelerin parçası” olduğu kaydedildi.
Ancak başbakanlığın yaptığı yalanlama sonrası olaylar daha da büyüdü.
Elon Musk, İtalya saatiyle Pazartesi günü saat 13.56’da, kendi platformunda bu konuya ilişkin “İtalya’ya en yüksek düzeyde güvenli bağlantıyı sunmaya hazırız!” şeklinde bir cevap verdi.
Kısa bir süre sonra, saat 17.51’de Meloni’nin koalisyon ortağı ve Ulaştırma Bakanı Matteo Salvini, sosyal medya üzerinden anlaşmaya destek mesajı paylaştı.
Salvini, “Elon Musk, küresel inovasyonda lider bir figür. İtalya genelindeki bağlantı ve modernleşmeyi sağlamak için onunla yapılacak bir anlaşma, bir tehdit değil, bir fırsat olacaktır. Hükümetin bu yönde ilerleyeceğine inanıyorum, çünkü vatandaşlarımıza daha iyi hizmet sağlamak bizim sorumluluğumuz” dedi.
Musk, Salvini’ye, “Harika olacak. Diğer Avrupa ülkeleri de bizden yardım isteyecek” diye yanıtladı.
Bu açıklamalar sonrası muhalefetin tepkileri daha da arttı. Merkez sol partinin lideri Elly Schlein, “İtalya’yı satmamıza izin vermeyeceğiz” dedi.
Schlein, “Altyapı Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Salvini, fırsatlardan bahsederken, başbakanlıktan gelen yalanlamanın ikna edici olmadığını” ifade etti.
PD ayrıca, gelecekteki ABD yönetiminde etkili olacağı düşünülen Musk ile böyle bir anlaşma yapılmasının kabul edilemez olduğunu vurguladı.
İstihbarat şefinin istifasında etkisi var mı?
Elon Musk ile Starlink anlaşmasının, istihbarat servislerinin başında bulunan Elisabetta Belloni’nin ani istifasında etkili olduğuna dair iddialar gündeme geldi.
Belloni, 15 Ocak itibarıyla görevini bırakacağını açıkladı. 2021 yılında atanmıştı ve istifası, basında “istihbarat dünyasında deprem” olarak yorumlandı.
Muhtelif muhalefet partilerinden milletvekilleri, Belloni’nin istifası ile Musk ile anlaşma arasındaki bağlantıyı sorguladı.
Bir milletvekili, “Başbakan Meloni neden ulusal egemenliği bir Amerikan vatandaşına devretmek istiyor? Bunu açıkça millete açıklamalıdır.” değerlendirmesinde bulundu.
Daha önceki hükümette görev almış bir yetkili, Meloni’nin ABD ziyareti ve Musk ile anlaşma iddiaları sonrasında Belloni’nin istifasını birlikte yorumladı.
‘Yakında alternatifimiz kalmayacak’
Tüm bu gelişmeler, İtalya’nın ulusal gazetelerinde geniş bir yankı buldu.
Corriere della Sera, “Musk’ın uydu anlaşması için kavga” başlığını attı.
Il Manifesto, başbakanın fotoğrafının yanına “Uydu” başlığı ekleyerek, “Ulusal egemenlik, Musk’ın eline teslim ediliyor” yazdı.
Domani gazetesi, “SpaceX, Musk’tan Meloni’yi yalanladı.” şeklinde bir başlık attı.
Il Riformista, Belloni’nin istifası ile “Meloni ve Musk arasında gizli bir anlaşma olup olmadığını” sorguladı.
La Repubblica ise “Herkes Musk’a karşı” başlığıyla, İtalya’daki tepkileri ve Musk’ın Avrupa’daki etkilerini ele aldı.
Eski Teknolojik Yenilik ve Dijital Geçiş Bakanı Vittorio Colao, bu konuda bir röportajda, “tek bir kişiye aşırı bağımlı kalmanın risklerini” dile getirdi.
Colao, stratejik sektörlerde bağımlılığın önlenmesi gerektiğini ve Avrupa’nın uzay teknolojileri alanında harekete geçmesi gerektiğini belirtti.
Colao, “Hızla harekete geçmezsek, yakında alternatifimiz kalmayacak, beyaz bayrak çekmek zorunda kalacağız” uyarısında bulundu.
“`
