Birol BOZKURT
Türkiye çok hareketli bir hafta sonu geçirdi. Türkiye’nin ilk kadın Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan geçtiğimiz Cuma akşamı sosyal medya hesabı üzerinden açıklama yaparak görevden affını istedi. Ardından Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek yaptığı paylaşımda ekonomik programda ve Merkez Bankası yönetiminde boşluk olmayacağını duyurarak kendisinin işaret ettiği bir başkan atanacağını açıkladı.
Gündeme bomba gibi düşen bu haberlerin ardından aynı akşam Resmi Gazete’de yeni Başkan olarak mevcutta Başkan Yardımcılığı görevini yürüten Dr. Fatih Karahan’ın yeni Merkez Bankası Başkanı olarak atandığı duyuruldu. Bu beklenmedik değişimin ardından hem ekonomistlerden hem de finans kuruluşlarından peş peşe açıklamalar geldi. Para politikasında büyük bir değişim beklenmezken biraz daha şahin bir tutum bekleyenler de var.
“Enflasyon görünümünde bozulmaya izin vermeyiz”
Atamanın gerçekleşmesinin ardından dün açıklama yapan Merkez Bankası’nın yeni Başkanı Dr. Fatih Karahan, “Merkez Bankamızın temel amacı ve önceliği fiyat istikrarını sağlamaktır. Bu doğrultuda, güçlü ekibimizle dezenflasyonu sağlamaya yönelik çalışmalarımıza kararlılıkla devam ediyoruz. Enflasyon, hedefimizle uyumlu seviyelere gerileyene kadar, gereken parasal sıkılığı korumakta kararlıyız.
Enflasyon beklentilerini ve fiyatlama davranışlarını yakından takip ediyoruz. Enflasyon görünümünde herhangi bir bozulmaya kesinlikle izin vermeyeceğiz.” Yeni Başkan Karahan, 2024 yılının ilk Enflasyon Raporu’nun tanıtımı amacıyla 8 Şubat Perşembe günü saat 10.30’da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İdare Merkezi’nde bilgilendirme toplantısı düzenleyecek.
Şimşek: Karahan ve ekibine güvenimiz tam
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sosyal medya hesabından, Karahan’ın göreve başlamasına ilişkin paylaşım yaptı. Karahan’ın yeni görevine başladığını belirten Şimşek, şunları kaydetti: “Kendisini tebrik ediyor ve başarılar diliyorum.
Başkan ve ekibine güvenimiz ve desteğimiz tamdır. Önümüzdeki dönemde de ekonomi programımızı kurumlar arası eş güdüm içinde kararlı bir şekilde uygulamaya devam edeceğiz. Güçlü ekonomi ekibimiz ile makro finansal istikrarın pekişmesi için var gücümüzle çalışıyoruz.
Mali disiplin ile dezenflasyon sürecine destek olmaya devam ederken, hayata geçireceğimiz yapısal reformlarla program kazanımlarımızı kalıcı hale getireceğiz.”
Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Ünalmış: Yeni Başkan Karahan şahin bir tutum gösterebilir
TCMB yönetimi ve atamalar ile ilgili tartışmalar son bulduysa gerçek hayata dönebiliriz. TCMB tekrar piyasa beklentilerini yönlendirmeye başlıyor. 8 Şubat’ta yapılacak 2024 yılı ilk ER toplantısında %36 yılsonu tahmini korunabilir. Fakat bu durumda tekrar piyasa beklentileri ile ayrışma başlayacak. Diğer taraftan Şubat ayı piyasa beklentilerinde yukarı yönlü güncelleme bekliyoruz. Bu gerçekleşirse fark daha da artacak.
Yani yeni Başkan artan bir kredibilite açığı ile göreve başlamış olacak. Bu durumda iki alternatif var: İlki son enflasyon raporu varsayımlarındaki değişimlere gönderme yaparak enflasyon tahminini sınırlı da olsa yukarı yönlü güncellemek. İkinci seçenek oldukça şahin bir ER sunumu yapmak ve yılın geri kalanındaki gelişmelere bağlı olarak PPK’nın gerekli her adımı atabileceğini söylemek.
Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Arzova: Merkez Bankası Başkanını görevden almak zorlaştırılmalı
Mevcut sistemde ‘Bernanke olsanız’ yapabileceğiniz size tanınmış alanla sınırlı. Faizi belirlenmiş yere kadar artırabilir ya da faiz indirimine uygun görüldüğü zaman başlamak zorundadır Merkez Bankası. Yapmadığında CV’sinin gözünün yaşına bakılmayacağını görüp öğrenmiş olmalıyız.
Merkez Bankasına güven tesisi ‘Ben arkasındayım’ şeklinde söylemlerle değil, Merkez Bankası Başkan ve üst yönetimini görevden almayı zorlaştıran düzenlemelerle olur. Hazine ve Maliye Bakanının Merkez Bankası Başkanına gereğinden fazla sahip çıkması ve referans olması, olası bir Hazine ve Maliye Bakanı değişikliğinde yeni başkanın da görevden alınmasını beraberinde getirir. Elbette bunlar benim düşüncelerim. Umarım bu kez olur ve Başkan uzun müddet görevde kalır.
Ekonomist Prof. Dr. Sinan Alçın: Para ve maliye politikalarında perspektif değişmeli
Merkez Bankası’nda yaşanan son değişim, özellikle son iki hafta içinde Hafize Gaye Erkan etrafında dönen tartışmalar nedeniyle, piyasa açısından beklenmeyen bir durum değildi. Hatta Hafize Gaye Erkan sonrası göreve atanan Fatih Karahan ismi de hafta ortasından itibaren ekonomi kulislerinde dolaşmaya başlamıştı. Değişikliğin cuma gece yapılması da piyasa oluşabilecek reaksiyonların hafta sonu sönümlenmesini sağladı.
Bu değişim Merkez Bankası politikasında bir değişiklik yaratmayacak ama şunu ifade etmek gerekir ki özellikle enflasyondaki yükseliş eğiliminin devam ediyor olması ve yerel seçim sürecinin mali gevşemeye yol açma ihtimali Merkez Bankası’nın karşı karşıya olduğu zorluğun da değişmeyeceğini ortaya koyuyor. Bu yönüyle bakıldığında enflasyonla mücadele için isimlerin değil hem para politikası hem de maliye politikası perspektifinin değişmesi gerekiyor.
Marbaş Menkul Strateji ve Varlık Yön. Direk. Volkan Dükkancık: Piyasalarda çok önemli bir etki görmeyi beklemiyorum
2019 ve 2021’de yaşanan başkan değişikliklerinden farklı olarak bu kez MB başkanı kişisel nedenlerden dolayı istifa ederken mevcut Ortodoks veya sıkı para politikası yönünde bir değişikliğe yönelik siyasi bir tercih söz konusu değil.
Dolayısıyla kişilerin değil izlenen ve uygulanan politikanın asıl olduğunu düşündüğümüzde yaşanan değişimin piyasa üzerinde önemli ve kalıcı bir etkisinin yaşanacağını düşünmüyorum. İstifa sonrası hızlı bir şekilde yapılan yeni başkan ataması ve yüksek kalibreli ve banka içinden birinin başa geçmiş olması da mevcut politikanın devamlılığı açısından pozitif bir görüntü ortaya koyarken, siyasi erkin de izlenen para politikasına bir anlamda desteği olarak bile değerlendirilebilir.
JPMorgan: TCMB muhtemelen daha şahin olacak
JPMorgan, Merkez Bankası, Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın görevinden affını istemesi ve yerine Başkan Yardımcısı Fatih Karahan’ın getirilmesine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. JPMorgan, PPK’nın artık daha şahin olabileceği yönündeki görüşleri nedeniyle TCMB’deki liderlik değişikliğini enflasyonun düşürülmesi ve lira açısından olumlu gördüklerini belirtti.
Yayımlanan notta, “Para politikasının önümüzdeki dönemde enflasyon görünümüne daha duyarlı olması muhtemel olduğundan faiz oranlarının daha uzun süre yüksek kalmasını bekliyoruz.” ifadeleri yer aldı.
HSBC: Politika değişikliği beklemiyoruz
Morgan Stanley, Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın görevinden affını istemesi ve yerine Başkan Yardımcısı Dr. Fatih Karahan’ın atanması hakkında yaptığı değerlendirmede, “2019 ve 2021’deki geçmiş başkan değişikliklerinden farklı olarak bu değişim, politika yönünde bir değişikliğe veya daha düşük faiz oranlarına yönelik siyasi bir tercihe işaret etmiyor.” ifadeleri kullanıldı. ABD’li yatırım bankası Morgan Stanley, Merkez Bankası’nın Başkan Karahan döneminde enflasyonla mücadeleye öncelik veren geleneksel para politikası çerçevesini sürdürmesini beklediğini açıkladı.
Morgan Stanley: Geleneksel politikanın devamını bekliyoruz
Morgan Stanley, Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın görevinden affını istemesi ve yerine Başkan Yardımcısı Dr. Fatih Karahan’ın atanması hakkında yaptığı değerlendirmede, “2019 ve 2021’deki geçmiş başkan değişikliklerinden farklı olarak bu değişim, politika yönünde bir değişikliğe veya daha düşük faiz oranlarına yönelik siyasi bir tercihe işaret etmiyor.” ifadeleri kullanıldı. ABD’li yatırım bankası Morgan Stanley, Merkez Bankası’nın Başkan Karahan döneminde enflasyonla mücadeleye öncelik veren geleneksel para politikası çerçevesini sürdürmesini beklediğini açıkladı.
